Obecne czasy dają nam wiele możliwości rozwoju. Począwszy od zdobywania wyższego wykształcenia do realizacji celów zawodowych po spełnianie swoich osobistych ambicji. Co w przypadku, gdy nie umiemy cieszyć się ze swoich osiągnięć, bo nie wierzymy w swoje umiejętności? Mamy wtedy do czynienia z tzw. syndromem oszusta lub inaczej imposter syndrome. Czym dokładnie jest syndrom oszusta i kto najczęściej się z nim zmaga?
Syndrom oszusta – co to jest?
O syndromie oszusta mówi się wtedy, gdy dana osoba uważa, że posiadane przez niego kompetencje i wiedza nie są wystarczające względem jej osiągnięć bądź pełnionych funkcji. Wg tego przekonania wszystko to, co udało się jej zrealizować, wynika ze zbiegu okoliczności, przypadku lub szczęścia.
Idąc dalej, osoba ta obawia się, że niebawem zostanie odkryte jej „oszustwo”, czyli brak odpowiednich umiejętności. Jak się jednak okazuje, ludzie z syndromem oszusta mają zazwyczaj wymagane wykształcenie lub kwalifikacje, które umożliwiają realizację powierzonych im zadań. Mimo tego nie czują się pewnie w tym co robią.
Syndrom oszusta – kogo najczęściej dotyczy
Badacze zjawiska sugerują, iż imposter syndrome częściej występuje u osób, które cechują się nadmiernym perfekcjonizmem. W ich mniemaniu wszystko to, co robią, powinno być wykonane z jak największą dokładnością. Ponadto dochodzą do tego wysokie wymagania względem siebie i swojej pracy. W przypadku niepowodzeń mają skłonność do obwiniania się, natomiast w momencie osiągnięcia sukcesu czują, iż na niego nie zasługują.
Przeczytaj również: Kluczowe metryki sukcesu w content marketingu: co monitorować
Innym istotnym czynnikiem są relacje z rodzicami. Dzieci, których rodzice oczekują wysokich wyników w nauce lub mają skłonność do porównywania ich z innymi rówieśnikami, częściej mogą doświadczać syndromu oszusta w dorosłym życiu. Takie zachowanie utwierdza te osoby w przekonaniu, że nigdy nie będą wystarczająco dobre.
Syndrom oszusta – po czym poznać
Osoby z syndromem oszusta rzadko ujawniają swoje obawy, ponieważ boją się potencjalnego zdemaskowania i związanych z tym konsekwencji. Jednakże można u nich zaobserwować pewne zachowania, które mogą o nim świadczyć. Poza wcześniej wspomnianym dążeniem do perfekcji jest to m.in. umniejszanie swoim działaniom, dokładanie sobie nowych obowiązków, nieprzyjmowanie pochwał czy praca pod presją.
Jak sobie poradzić z syndromem oszusta?
Opanowanie syndromu oszusta jest możliwe. Samo uświadomienie sobie, iż ten problem w ogóle istnieje, jest pierwszym krokiem naprzód. Warto też zastosować kilka pomocnych technik, które mogą zmniejszyć związane z nim obawy. Jest to m.in. określanie realnych celów, wypisanie wszystkich swoich osiągnięć i mocnych stron, czy nagradzanie się za własne sukcesy.
Dobrym pomysłem jest też przeprowadzenie rozmowy z bliskimi osobami, które wskażą atuty i pomogą obiektywnie ocenić dokonania osób z syndromem oszusta. Jeżeli syndrom ten w dużym stopniu utrudnia codzienne funkcjonowanie lub blokuje rozwój, warto skonsultować się terapeutą.
Syndrom oszusta – podsumowanie
- Syndrom oszusta to wątpienie w swoje umiejętności mimo wysokich kwalifikacji i bogatego doświadczenia.
- Wszelkie osiągnięcia przypisywane są przypadkowi bądź innym zdarzeniom losowym.
- Zbyt wysokie oczekiwania dorosłych względem dzieci mogą sprzyjać wystąpieniu syndromu oszusta.
- Syndrom ten częściej pojawia się wśród perfekcjonistów.
- Istnieje możliwość przepracowania i wyzbycia się syndromu oszusta.
Autor tekstu: Agata Soroczyńska